Sander de Regt - scenarioschrijver
Sander de Regt - scenarioschrijver voor film en televisie


Gelijk Speelveld


2013. In heel Europa zijn fiscale constructies bedacht die het aantrekkelijk maken om in films te investeren. In heel Europa? Nee. Eén klein land bleef dapper weerstand bieden aan de overheersing van het gezond verstand en maakt het daarmee de filmmakers binnen zijn grenzen bepaald niet gemakkelijk...

Op het moment dat ik deze column schrijf is het filmfestival van Cannes in volle gang. Voor het eerst in 38 jaar maakt een Nederlandse film, Borgman van Alex van Warmerdam, kans op een Gouden Palm. Een bijzonder moment. De Nederlandse pers is uitgelopen om verslag te doen. Regisseur Alex van Warmerdam heeft zelfs een smoking tevoorschijn getoverd. Iedereen straalt op de rode loper. En terecht.

Ook minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Jet Bussemaker is van de partij. Niet omdat ze zo van film houdt. Zelfs niet omdat ze het zelf bedacht heeft. Nee, ze is hier omdat - en ik citeer: 'Mensen in mijn omgeving zeiden dat ik hier gewoon bij moest zijn, ook om te laten zien hoe belangrijk dit voor de Nederlandse film is en als waardering voor alle Nederlandse filmmakers.' Mooie woorden. Indrukwekkend ook. Want wat een waardering spreekt er uit teksten als: 'Het is een beetje simpel en armoedig, zo van we weten het even niet dus gaan we maar naar de overheid.' Maar wat kun je anders verwachten van een minister die wel met makers in gesprek wil, maar niet naar ze wil luisteren?

'Een initiatief uit de markt? Wat dacht u van een taxshelter?' - 'Nee, heeft u iets anders?' 'Een taxrebate dan?' -'Nee, sorry. Het past niet ons beleid om de filmsector anders te behandelen dan andere sectoren.' 'U bedoelt zoals de agrarische sector of de bankensector? '  De banken zijn misschien '

Too big to fail

,' maar is de Nederlandse film dan echt '

Too small to miss

'?

Ik heb nog wel een oplossing uit de markt: Laat de Nederlandse overheid de volgende

Iron Man

-film volledig financieren. Kost zo'n 200 miljoen euro, maar

Iron Man 3

bracht in de eerste twee weken wereldwijd zo'n 400-500 miljoen euro op en is inmiddels het miljard voorbij. Daar moet toch genoeg van overblijven om alle andere Nederlandse films een jaar of wat mee te financieren. En denk aan de  PR. Robert Downey jr in het Rijksmuseum, die de Nachtwacht bewondert en zegt: 'Dàt zijn de eerste Avengers!'

De oproep van de minister tot dialoog is onzin. Een excuus om zelf maar niets te hoeven doen en tijd te rekken. Tijd die de Nederlandse filmindustrie steeds minder heeft. Want wat maar niet door lijkt te dringen is dat het niet zo is dat er straks geen Nederlandse films meer gemaakt worden, maar dat ze niet meer in Nederland gemaakt worden. 'Deze film is voor 33 procent gefinancierd door de Nederlandse overheid' zegt de minister over

Borgman

, maar ze mist daarmee het hele punt van de discussie.

Borgman

is een Nederlands-Belgisch-Deense co-productie. Het kan best zijn dat die 33 procent linea recta naar België of Denemarken gegaan is. En dáár gaat het om. Het gaat er niet om hoeveel geld de overheid in de film steekt, maar om hoeveel geld producenten in

Nederland

uitgeven. Dat je

Het Bombardement

niet in Nederland draait, omdat er niets meer van Rotterdam overeind staat, dat snap ik. Maar als het zo doorgaat staat Eddy Terstall straks in Boedapest in een perfect nagebouwde replica van zijn stamkroeg in de Jordaan om dáár zijn films op te nemen.

Van de bijna anderhalf miljoen overheidsgeld die in

Kenau

geïnvesteerd wordt ziet de overheid niets terug in de vorm van belastinggeld. België wel. Hongarije ook. Dat de minister naar de première van

Borgman

kon gaan, komt niet alleen door het talent van Alex van Warmerdam, maar ook doordat haar collega's in andere landen wèl hun verantwoordelijkheid hebben genomen.

Als filmmakers komen we niet naar de overheid uit armoede, of omdat we het niet weten, maar omdat we dondersgoed beseffen dat een Europees probleem alleen door de overheid valt op te lossen. En dat kun je doen door 'het ontbreken van een level playing field tussen Nederland en andere Europese landen bij de Europese Raad voor Concurrentievermogen aan de orde stellen,' of door eens een keer iets te

doen

.

Als de minister echt haar waardering voor Nederlandse filmmakers wil laten blijken, neemt ze een voorbeeld aan Michiel de Ruyter. die niet in overleg trad, maar op zijn doel afging en streed voor het vaderland. Op het ogenblik wordt er een grote speelfilm over hem gemaakt. U kunt nu investeren.